«نفقه» در لغت به معنای هزینه و مایحتاج است و در اصطلاح چیزی است که برای گذران زندگی مورد نیاز است. در قانون، نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن مانند مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و نیز اگر زن عادت به داشتن خادمه دارد یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضا.
زمانی که عقدِ ازدواج واقع می شود زن استحقاق دریافت نفقه را دارد مگر اینکه در طول این مدت بدون هیچ دلیل مشروع از اداء وظایف زوجیت امتناع نماید که در این صورت مستحق نفقه نخواهد بود و در واقع نفقه در مقابل تمکین است.
در خصوص هزینه های درمانیِ که شامل نفقه می شود حضرت امام خمینی (ره) در تحریرالوسیله مسأله 9 مصادیق نفقه را به تفصیل ذکر نموده اند و در مورد هزینه معالجه بین هزینه و داروی متعارف که برای بیماریهای معمولی مصرف می شود و هزینه و داروهایی که برای امراض صعب العلاج که متداول و شایع نیست و احتیاج به صرف مال زیاد دارد، فرق گذاشته اند. در مورد اول یعنی هزینه های متعارف که برای بیماریهای معمول صرف می شود مرد را به پرداخت آن مکلف دانسته و مورد دوم یعنی هزینه درمان امراض صعب العلاج را از نفقه واجبه خارج می دانند و عرف نیز بر همین روال است.
قانون مدنی ایران در مورد مخارج زایمان ساکت است و هر چند فقها در خصوص نفقات ووو حدودد آن در کتابهای خود فصلی را در این خصوص گشوده اند اما هیچ یک به تصریح دربارهه هزینه زایمان سخن نگفته اند. اگرچه از نظر عرف مخارج زایمان جزو نفقه محسوب می شود.
طبق قانون مدنی، زن باید در خانه ای که شوهر تعیین می کند سکنی گزیند. اما این به اینن معنییی نیست که مرد می تواند زن را مجبور به سکونت در منزلی با وضعیت نامتناسب باا شؤونات زن نماید و زن اگر نامتناسب بودن مسکن را با وضعیت خویش ثابت کند، می تواند از تمکین امتناع نماید. حال اگر زنی در تمکین همسرش نباشد مرد می تواند دادخواستی با عنوان الزام به تمکین زوجه تهیه و به دادگاه ارایه کند و اگر عدم تمکین زن ثابت شود در این صورت زن حقی بر نفقه نخواهد داشت. هنگامی که زن و شوهر از یکدیگر طلاق می گیرند اگر طلاق از نوع رجعی باشد در این صورت نفقه زن در زمان ایام عده بر عهده شوهر است.
حال اگر مردی نفقه همسرش را پرداخت نکند زن می تواند دادخواست تحت عنوان مطالبهه نفقهه به دادگاه ارایه کند.
نفقه بر دو نوع است: 1 - نفقه معوقه 2 - نفقه جاریه
نفقه معوقه شامل هزینه هایی است که مثلاً زن برای چند ماه گذشته (مثل 5 یا 6 ماه قبل) کهههه همسرش نداده است مطالبه نماید که میزان آن را یا خود زن مشخص می کند یا بر اساسس آنچه که در سند نکاحیه (قباله) که در هنگام عقد مشخص شده است و یا در صورت عدم تعیین از طریق ارجاع به کار شناس مشخص می شود.
نفقه جاریه، مبلغی است که زن از تاریخی که دادخواست به دادگاه ارائه می دهد را شامل میییی شود. در عقد منقطع زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده باشد یا اینکه عقد بر این مبناا واقع شده باشد.
قانون مدنی ایران در مورد مخارج زایمان ساکت است و هر چند فقها در خصوص نفقات ووو حدودد آن در کتابهای خود فصلی را در این خصوص گشوده اند اما هیچ یک به تصریح دربارهه هزینه زایمان سخن نگفته اند. اگرچه از نظر عرف مخارج زایمان جزو نفقه محسوب می شود.
طبق قانون مدنی، زن باید در خانه ای که شوهر تعیین می کند سکنی گزیند. اما این به اینن معنییی نیست که مرد می تواند زن را مجبور به سکونت در منزلی با وضعیت نامتناسب باا شؤونات زن نماید و زن اگر نامتناسب بودن مسکن را با وضعیت خویش ثابت کند، می تواند از تمکین امتناع نماید. حال اگر زنی در تمکین همسرش نباشد مرد می تواند دادخواستی با عنوان الزام به تمکین زوجه تهیه و به دادگاه ارایه کند و اگر عدم تمکین زن ثابت شود در این صورت زن حقی بر نفقه نخواهد داشت. هنگامی که زن و شوهر از یکدیگر طلاق می گیرند اگر طلاق از نوع رجعی باشد در این صورت نفقه زن در زمان ایام عده بر عهده شوهر است.
حال اگر مردی نفقه همسرش را پرداخت نکند زن می تواند دادخواست تحت عنوان مطالبهه نفقهه به دادگاه ارایه کند.
نفقه بر دو نوع است: 1 - نفقه معوقه 2 - نفقه جاریه
نفقه معوقه شامل هزینه هایی است که مثلاً زن برای چند ماه گذشته (مثل 5 یا 6 ماه قبل) کهههه همسرش نداده است مطالبه نماید که میزان آن را یا خود زن مشخص می کند یا بر اساسس آنچه که در سند نکاحیه (قباله) که در هنگام عقد مشخص شده است و یا در صورت عدم تعیین از طریق ارجاع به کار شناس مشخص می شود.
نفقه جاریه، مبلغی است که زن از تاریخی که دادخواست به دادگاه ارائه می دهد را شامل میییی شود. در عقد منقطع زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده باشد یا اینکه عقد بر این مبناا واقع شده باشد.
- ۹۶/۰۱/۱۲